معرفی کتاب: اطلس تاریخ اسلام نوشته حسین مؤنس
اطلس تاریخ الأسلام
نوشته دکتر حسین مؤنس
این کتاب در حقیقت یک کتاب جغرافیایی-تاریخی است که حاوی نمودارهای سلسله های حکومت گر، نقشه های قلمرو جغرافیایی دولت ها، و نمودارهای سیر حرکت و توسعه قدرت مکانی خلفا و حکام به همراه توضیحات لازم است.
سین مؤنس محقق و مورخ مصری است که در سال ۱۹۱۱م در شهر سوئز (همان قلزم سابق) در ناحیه شرقی دلتای نیل به دنیا آمد و در ۱۹۹۶م از دنیا رفت. وی دارای کتابهای مختلفی است که در این میان، اطلس تاریخ اسلام او اهمیت ویژه ای دارد.حجم زیاد کتاب و البته قیمت بالای آن به دلیل استفاده از نقشه های رنگی تمام صفحه و بزرگ است که به تناسب در موضوعات مختلف ارائه شده است.
چند نکته:
کتاب اطلس تاریخ اسلام دارای مزایای فراوانی است و اطلاعات ذی قیمتی را در قالب نمودارها و نقشه های دقیق خود در اختیار مخاطب قرار می دهد، اما برخی نمودارهای آن می توانست بهتر و با نرم افزارهای روز قابل فهم تر ترسیم شود. (صفحات ۳۶ تا ۴۱ کتاب)
جداول کتاب در برخی موضوعات اطلاعات خاص و قابل توجهی در اختیار مخاطب قرار می دهند که از جمله آن اطلاعات مربوط به آمار مسلمانان در مناطق مختلف هنوستان در عصر حاضر در صفحه ۲۶۰ کتاب است. همینطور آمار مسلمانان در نقاط مختلف جهان در صفحات ۴۳۹ و ۴۴۰.
نقشه ها نیز به نظر باید مورد بازنگری قرار گرفته و به صورت دقیق تر و کاربردی تری ارائه شود. اما نکته قابل توجهی در نقشه های کتاب به چشم می خورد و آن تحریف تاریخ در ثبت نام خلیج فارس است. نویسنده در اوایل کتاب در صفحه ۵۶ نام خلیج فارس را در نقشه به درستی درج کرده است. اما پیش از آن و سپس در ده ها نقشه بعد از آن به کرات نام مجعولی را برای خلیج فارس برگزیده که نشان از عدم پرهیز او از نژادپرستی تفرقه انگیز امروزی کشورهای عربی دارد. به هر حال حتی با توجه به روال علمی حاکم بر مجامع دانشگاهی، نام این خلیج یکی از این دو مورد بیشتر نمی تواند باشد و درج هر دو نام نشان از بی دقتی نویسنده دارد. هرچند برای هر پژوهشگر منصفی روشن است که نام خلیج فارس به استناد ده ها سند معتبر تاریخی و حتی نقشه های رسمی شرکت نفت عربستان سعودی که در دهه ۶۰ میلادی منتشر شده، خلیج فارس است و دامن زدن به نام جعلی ارائه شده، دلیلی جز ایجاد تفرقه و دشمنی میان مسلمانان و تحریک عرب و فارس بر علیه یکدیگر ندارد. راه حل نیز تمکین در برابر حقیقت است.
********************************************
********************************************
********************************************
مشخصات کتاب:
أطلس التاریخ الإسلامی
نوشته حسین مؤنس
قاهره، الزهراء للأعلام العربی
چاپ اول، ۱۹۸۷م
